Dzień Domeny Publicznej

Pierwszego stycznia obchodzony jest Dzień Domeny Publicznej.
Wraz z końcem roku wygasają majątkowe prawa autorskie do utworów, których twórca zmarł przed 70-dziesięcioma laty. Dzieła tych autorów trafiają do swobodnego użytku publicznego.
Okres trwania autorskich praw majątkowych kończy się z końcem roku kalendarzowego ponieważ czas trwania tych praw liczy się w pełnych latach następujących po roku, w którym nastąpiło zdarzanie rozpoczynające bieg 70-letniego terminu.

Czas trwania majątkowych praw autorskich.
Podstawą prawną dla określenia daty wygaśnięcia majątkowych praw autorskich jest Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych z dnia 04 lutego 1994r. Prawa autorskie trwają 70 lat. Początek biegu tego okresu to co do zasady data śmierci twórcy. Autorskie prawa majątkowe podlegają dziedziczeniu wobec czego po śmierci twórcy wykonują je spadkobiercy. Chyba, że autorskie prawa majątkowe zostały zbyte – wtedy wykonuje je nabywca praw. Dla utworu wspólnego, bieg 70-letniego terminu rozpoczyna się z dniem śmierci ostatniego współtwórcy. Dla utworów nieznanego autora decydująca jest data pierwszego rozpowszechnienia (chyba że pseudonim nie pozostawia wątpliwości co do tożsamości autora lub jeżeli autor ujawnił swoją tożsamość). Jeżeli zaś z mocy prawa autorskie prawa majątkowe przysługują innej osobie niż twórca – początkiem biegu terminu jest data rozpowszechnienia utworu, a gdy nie został on rozpowszechniony data jego ustalenia. Ta zasada znajdzie zastosowania do utworów zbiorowych oraz pracowniczych programów komputerowych.

Osobno zostały ustalone zasady obliczanie terminu wygaśnięcia praw majątkowych do utworów audiowizualnych oraz utworów słowno-muzycznych. Początkiem biegu terminu dla utworu audiowizualnego będzie data śmierci najpóźniej zmarłego twórcy spośród: głównego reżysera, autora scenariusza, autora dialogów, kompozytora muzyki skomponowanej do utworu audiowizualnego. W przypadku utworu słowno-muzycznego, jeżeli utwór słowny i utwór muzyczny zostały stworzone specjalnie dla danego utworu słowno-muzycznego – termin biegnie od daty śmierci później zmarłego: autora utworu słownego albo kompozytora utworu muzycznego.

Skutki wygaśnięcia majątkowych praw autorskich.
Od 1 stycznia 2018r. każdy może korzystać z utworów, których twórcy zmarli 1947r., lub dla których zdarzenie, rozpoczynające bieg 70-letniego terminu, nastąpiło w 1947r. Zgodnie z powyższym do domeny publicznej przechodzi cały dorobek twórczy autora, niezależnie od daty stworzenia czy upublicznienia konkretnego utworu.

Wygaśnięcie autorskich praw majątkowych oznacza, że każdy może z tych utworów korzystać np. wydać książkę, nagrać audiobook, wykonać utwór muzyczny, wystawiać sztukę teatralną.
Ponadto po wygaśnięciu praw nie jest konieczne uzyskanie zgody na wykonywanie praw zależnych (udzielanie zgody w tym zakresie uważa się za uprawnienie o charakterze majątkowym). Wobec tego nie jest naruszeniem prawa autorskiego stworzenie adaptacji audiowizualnej dzieła literackiego czy publikowanie tłumaczenia utworu po wygaśnięciu autorskich praw majątkowych.

0 komentarzy

Wyślij komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Więcej wpisów w tej kategorii: